De Duitse inval - 11 t/m 13 mei 1940

Gepubliceerd op 8 oktober 2021 om 19:34

De eerste drie dagen na de Duitse inval laten in de wijk min of meer hetzelfde beeld zien. Sommige bewoners lijken schijnbaar onverstoord hun dagelijkse routine te draaien en zijn meer met de aankomende moederdag en Pinksterdagen bezig dan met de aanval op Rotterdam. Er moeten boodschappen gehaald worden, er zijn nog allerlei klusjes te doen en het huis moet schoon en opgeruimd zijn. De oorlog is er wel degelijk, maar wordt door alle bezigheden gevoelsmatig op afstand gehouden. Toch blijven incidenten in de buurt tussen agenten en Nederlandse soldaten, het luchtalarm dat voortdurend afgaat en de constante geruchtenstroom voor onrust en nervositeit zorgen.

 

Zo marcheert er om vrij onduidelijke redenen een compleet peloton met agenten van de karabijnbrigade vanuit het Haagseveer in de richting van het politiebureau aan de Bergsingel. De groep agenten wordt door publiek langs de straat nageroepen in de veronderstelling dat ze op de vlucht zijn voor de Duitsers. Het gerucht dat de binnenstad is ingenomen door de vijand versterkt die vermoedens maar dat gerucht blijkt niet te kloppen. En om net zulke onduidelijke redenen vertrekt een deel van de karabijnbrigade na korte tijd weer terug in de richting van het centrum. Een stuk of 20 agenten blijven achter op het bureau Bergsingel en een paar ervan kunnen meteen in actie komen. In de Ackersdijkstraat blijkt een 6-jarig kind te zijn neergeschoten en ter plekke te zijn overleden. De gealarmeerde agenten worden door soldaten en bewoners verteld dat er uit een pand zou zijn geschoten waar een NSB’er woont. Helaas kan al snel kan geconcludeerd worden dat het waarschijnlijker is dat het een verdwaalde kogel van een onervaren, zenuwachtige Nederlandse militair geweest is dat het kind getroffen heeft. Het blijkt een tragische vergissing.  
En zo gaat het nog een aantal keer in die eerste oorlogsdagen. Vlak naast het politiebureau aan de Bergsingel schieten zenuwachtige militairen op een woning waaruit volgens hun vermoedelijk op ze geschoten is. Een nietsvermoedende man die in bad was gestapt en het badraampje net op een kier gezet had om wat stoom naar buiten te laten werd daarbij bijna overhoop geschoten. Het haakje om het raam open te houden tikte een paar keer hard tegen het metalen oog en opgeschrikte militairen schoten in paniek in de richting van de stoom uit het raampje. Voor de man in bad liep het net goed af. Nog iets later lijkt er echt iets aan de hand te zijn als vanuit een logement verderop aan de Bergsingel vermoedelijk is geschoten. Als een nader onderzoek wordt ingesteld worden in een kamer radio-onderdelen en een seinsleutel gevonden. In een andere kamer worden een geweer, fototoestellen en NSB-materiaal aangetroffen. In het pand worden drie mannen aangehouden die ervan verdacht worden lid te zijn van de NSB.  

 

Meer gewonden worden afgeleverd in het Bergwegziekenhuis, waaronder een groep gewonde Duitse en Nederlandse militairen die vergezeld worden door een Duitse Oberartzt. Een groep Duitse parachutisten die in de buurt van Overschie geland was stuitte daar op hevige weestand van Nederlandse militairen, waarbij aan beide kanten enkele doden en gewonden gevallen waren. Nadat er een korte, plaatselijke wapenstilstand tussen de twee partijen was afgesproken werden de slachtoffers verzameld en werd ter plekke eerste hulp geboden. Daarna werd besloten de ernstigste gevallen over te brengen naar het Bergwegziekenhuis. Nederlandse én Duitse slachtoffers. Het verplegend personeel van het ziekenhuis is erg onder de indruk van de moderne Duitse legerbrancards en de mate van organisatie en accuratesse waarmee is vastgelegd welke eerste hulp de Duitse gewonden al hebben ontvangen. Bij iedere Duitse soldaat hangt aan een knoopsgat een kaartje met een korte aantekening waarop de aard van de verwonding, de tot dan toegepaste behandeling en de hoeveelheid toegediende pijnstillers zijn genoteerd. Het staat in een schril contrast met hoe de Nederlandse militairen worden binnengebracht.   

 

Moederdag en Pinksteren verlopen op dezelfde onrustige manier. De winkels en bedrijven zijn gesloten en de diensten in de Heilige Familiekerk en de Bergsingelkerk zijn afgelast. Niemand hoeft de straat op. Weinig bewoners doen dat dan ook, want het luchtalarm gaat voortdurend af. Radioberichten geven de indruk dat het Nederlandse leger flink weerstand biedt, maar wat wel een bittere pil is om te slikken, vooral bij gelovige en trouwe aanhangers van het koninklijk huis, is het nieuws dat het koninklijk gezin van Prinses Juliana en Prins Bernhard is uitgeweken naar Engeland. Een dag later blijkt ook koningin Wilhelmina en de regering naar "elders" te zijn uitgeweken. Nog maar een paar dagen geleden beloofde zij haar plicht te blijven vervullen en riep zij iedereen op dit eveneens te doen. Dit nieuws geeft weinig hoop. Er wordt nog steeds hard gevochten en in Rotterdam komen de Duitsers bij de bruggen inderdaad nog steeds niet verder dan het Noordereiland, maar de strijd lijkt alleen maar heviger te worden. Op meerdere plekken in het centrum zijn explosies geweest, de gebouwen aan de kade langs de Boompjes zijn aan gort geschoten en de marinierskazerne aan het Oostplein en het Maasstation zijn hevig gebombardeerd en vrijwel verwoest.
Een commandopost van de mariniers heeft zich naar het Café du Nord op de hoek van de Bergsingel en de Bergweg verplaatst en dirigeert vanuit daar verder de verdediging van de maasbruggen. Kolonel Scharroo heeft zijn hoofdkwartier in een woonhuis aan de Statenweg ingenomen. Ondertussen begint b
ij de Duitse legerstaf het geduld op te raken... 

 

Reactie plaatsen

Reacties

Frank Zwinkels
4 jaar geleden

Beste Ronald,

Interessante blog over 10 mei 1940 in Liskwartier! En een prachtige foto van de loopgraven op de Bergsingel.

Ik benader je vanuit de redactie van de wijkkrant van Liskwartier & Bergpolder. Wij zouden het leuk vinden om een keer aandacht te besteden aan je blog, waar veel historische informatie over de wijken is terug te vinden.
Hoe sta je erin om eens voor de wijkkrant geïnterviewd te worden?
PS We zijn geïnteresseerd in de foto van de loopgraven op de Bergsingel. Bij wie kunnen we aankloppen voor het gebruik van die foto? Dank!

Met vriendelijke groet,

Frank Zwinkels
Redactie wijkkrant Liskwartier & BErgpolder
De wijkkrant is altijd geïnteresseerd in verhalen over Liskwartier (en Bergpolder).